Wat is de taak van een executeur?

Executeur Legitieme

Kort samengevat is het de taak van de executeur om de boedel klaar te maken voor verdeling. In dat kader wordt de nalatenschap vereffend door ervoor te zorgen dat de schulden  worden betaald en de successierechten worden geregeld.

De executeur voert het beheer over de nalatenschap en vertegenwoordigt de erfgenamen in en buiten rechte.

Ook kan de executeur goederen van de nalatenschap verkopen als dit voor de betaling van de schulden van de nalatenschap noodzakelijk is. De executeur dient over een dergelijke verkoop zoveel mogelijk in overleg te treden met de erfgenamen.

Hoe kom ik van een executeur af?

Een executeur is op grond van het testament van de overledene benoemd en kan niet zomaar door de erfgenamen aan de kant worden gezet. Onder omstandigheden kan een executeur worden ontslagen door de kantonrechter. Er moeten “gewichtige redenen” zijn om een ontslagverzoek te honoreren.

Waar is een executeur toe verplicht?

De executeur dient met bekwame spoed een boedelbeschrijving op te stellen. De executeur moet aan een erfgenaam alle door deze gewenste inlichtingen omtrent de uitoefening van zijn taak geven. Legitimarissen moeten alle informatie krijgen die zij nodig hebben om de hoogte van hun legitieme portie te berekenen.

Na afloop van de afwikkeling dient een executeur rekening en verantwoording af te leggen aan de erfgenamen over de wijze waarop de boedel is beheerd.

Legitieme portie

Waar heb ik recht op als ik ben onterfd?

Ieder kind heeft recht op een minimum bedrag als het gaat om de nalatenschap van diens ouders, de zogenoemde legitieme portie. De legitieme portie is het gedeelte van de waarde van het vermogen van uw ouders waar u als kind altijd recht op heeft, ongeacht de inhoud van het testament en in weerwil van gedane giften.

De legitieme wordt verkregen in de vorm van een vordering. De legitimaris wordt door een beroep te doen geen mede-eigenaar van de goederen van de nalatenschap.

Kan ik ook een beroep doen op de legitieme als ik niet onterfd ben?

Het recht op de legitieme geldt niet alleen voor onterfde kinderen, maar is van toepassing op alle kinderen. In sommige situaties is het ook voor niet-onterfde kinderen van belang een beroep te doen op de legitieme, dit wordt vaak een aanvullend beroep op de legitieme genoemd.

Hoe groot is mijn legitieme?

Executeur Legitieme

Het legitieme deel is naar huidig erfrecht de helft van een gewoon kindsdeel. Dat wil zeggen: het breukdeel is de helft van het breukdeel bij versterf.

Voorbeeld breukdeel legitieme
X en Y zijn gehuwd en hebben 3 kinderen, A,B en C. Als X overlijdt en geen testament heeft gemaakt, erven Y en de kinderen ieder 1/4e deel van de nalatenschap. Het legitieme deel van ieder kind is dan 1/8e.

Welke waarde de legitieme heeft, is afhankelijk van de waarde van het nagelaten vermogen.
Dit saldo wordt berekend aan de hand van het op het moment van overlijden aanwezige vermogen. Ook de begrafeniskosten worden op dat saldo in mindering gebracht. Naast het saldo van baten en lasten worden ook de gedane schenkingen en giften meegeteld.
De giften of schenkingen die de legitimaris zelf heeft ontvangen, worden afgetrokken van de legitieme.

Voorbeeld berekening legitieme:

X en Y zijn gehuwd en hebben 3 kinderen, A,B en C.
X overlijdt en heeft geen testament gemaakt. Bij overlijden bestaat de huwelijksgemeenschap uit een totaal aan baten van € 100.000,– en schulden ad € 60.000,–. Er is een positief saldo van € 40.000,– waarvan de helft in de nalatenschap valt (de andere helft behoort aan Y op basis van de huwelijksgemeenschap).
Iedere erfgenaam verkrijgt 1/4e van 20.000,– = € 5.000,– De kinderen verkrijgen dit erfdeel in de vorm van een niet-opeisbare vordering. Dit bedrag wordt pas uitgekeerd op het moment van overlijden van Y.
Stel dat X kind A heeft onterfd. A heeft dan recht op een legitieme van € 2.500,–. Ook dit bedrag wordt pas opeisbaar op het moment van overlijden van Y.

Voorbeeld: A en B zijn erfgenaam. De totale erfenis bedraagt netto € 10.000,00. B heeft echter in het verleden een schenking gehad van € 50.000,00. Als de erfenis gewoon wordt gedeeld tussen beide erfgenamen krijgt ieder € 5.000,00. Erfgenaam A kan echter een beroep doen op de legitieme. Voor de berekening daarvan wordt ook de ontvangen schenking meegeteld. De legitieme van A komt dan uit op 1/4e van 60.000 = € 15.000,00

Conclusie: A kan met een beroep op de legitieme aanspraak maken op de hele erfenis ad € 10.000,00 en daarnaast vorderen dat B aan hem een bedrag van € 5.000,00 betaalt. Daarmee zal A uitkomen op een verkrijging van € 15.000,00.

Wanneer kan ik mijn legitieme opeisen?

Executeur Legitieme

Als de overledene ten tijde van zijn overlijden een echtgenoot achterlaat, hoeft de legitieme pas te worden uitgekeerd op het moment van overlijden van de langstlevende echtgenoot. Een zelfde voorziening kan middels een testament worden getroffen ten behoeve van een partner als er een gemeenschappelijke huishouding wordt gevoerd.

Tot het moment van opeisbaarheid is de echtgenoot/partner volledig vrij om over het door hem/haar geërfde te beschikken en daar op in te teren. Er hoeft met andere woorden geen zekerheid gesteld te worden voor de legitieme.

Als er geen langstlevende echtgenoot of partner meer is dan wordt het bedrag ter waarde van de legitieme zes maanden na het overlijden opeisbaar.

Let wel dat – ook al is de legitieme nog niet opeisbaar – er wel binnen vijf jaar na het overlijden van de ouder kenbaar aanspraak gemaakt moet worden op de legitieme. Deze termijn van 5 jaar is een vervaltermijn, dat betekent dat verlenging daarvan niet mogelijk is.

Hoe doe ik een beroep op mijn legitieme

Executeur Legitieme

De mogelijkheid om een beroep te doen op de legitieme vervalt vijf jaar na het overlijden. Dat geldt ook als de legitieme nog niet opeisbaar is omdat de langstlevende ouder nog leeft. Deze termijn van 5 jaar is een vervaltermijn, dat betekent dat verlenging daarvan niet mogelijk is.

De wet stelt: “De mogelijkheid om aanspraak te maken op de legitieme portie vervalt, indien de legitimaris niet binnen een hem door een belanghebbende gestelde redelijke termijn, en uiterlijk vijf jaren na het overlijden van de erflater, heeft verklaard dat hij zijn legitieme portie wenst te ontvangen.”
De wet stelt geen formele eisen aan de inhoud van een beroep op de legitieme.

Een beroep op de legitieme kan ook mondeling gedaan worden. Om te voorkomen dat er later discussie ontstaat of het beroep al dan niet (tijdig) is gedaan, is het wel raadzaak er voor te zorgen dat kan worden aangetoond dat het beroep op de legitieme gedaan is, bijvoorbeeld door het schriftelijk bij aangetekend schrijven kenbaar te maken.
De wet zegt niet tegen wie de legitimaris zijn verklaring moet afleggen. Het ligt voor de hand dat de legitimaris deze verklaring kenbaar moet maken bij degene op wie hij zijn vordering verkrijgt, dus de gezamenlijke erfgenamen of de langstlevende ouder.

Legitieme portie

Executeur Legitieme

Ieder kind heeft recht op een minimum erfdeel als het gaat om de nalatenschap van diens ouders, de zogenaamde legitieme portie. De legitieme portie is het gedeelte van de waarde van het vermogen van uw ouders waar een kind altijd recht op heeft, ongeacht de inhoud van het testament en in weerwil van gedane giften.

Inbreng

Eens gegeven blijft gegeven is sinds 2003 het wettelijke uitgangspunt.
Voor 2003 was dat anders en was inbreng de hoofdregel.

Inbreng betekent dat de gedane gift moet worden beschouwd als een voorschot op de erfenis.
Bij de verdeling wordt daarom de gift als het ware afgetrokken van het erfdeel van de ontvanger.

De regeling van inbreng heeft echter een beperkte betekenis

Alleen giften die zijn gedaan aan afstammelingen (kinderen) hoeven te worden ingebracht. Met de invoering van het nieuwe erfrecht is inbreng bovendien alleen nog verplicht als dit uitdrukkelijk door de gever voorgeschreven is. Bovendien gaat inbreng niet zover dat de begiftigde partij daadwerkelijk geld terug in de boedel moet brengen, diens erfdeel wordt hooguit teruggebracht tot nihil.
Alleen giften die zijn gedaan vóór inwerkingtreding van het nieuwe erfrecht vallen nog onder het oude regime. Schenkingen van voor 1 januari 2003 dienen te worden ingebracht, tenzij reeds bij die schenking de inbrengverplichting werd uitgesloten of tenzij er geen inbrengverplichting bestaat op grond van een testamentaire regeling.
Inbreng heeft daarom in de huidige praktijk nog maar een beperkte betekenis.
Dus ook als het ene kind meer schenkingen heeft gehad dan het andere, hoeft dat niet te worden verrekend bij het verdelen van de erfenis.
Toch is er wel een wettelijke ondergrens aan deze ongelijkheid, en dat is het recht op de legitieme.

Als giften dusdanig groot zijn dat uw erfdeel daardoor lager uitvalt dan de legitieme, moet uw erfdeel worden aangevuld tot de legitieme.
Eventueel kan de gedane gift worden ingekort, de ontvanger van de gift moet dan een deel van gift teruggeven.

Kan ik mijn echtgenoot en kinderen onterven – Rijksoverheid
Wie regelt de afwikkeling en de verdeling van de erfenis – Rijksoverheid